Financieringsparagraaf

Deze paragraaf gaat in op de wijze waarop we met financiering zijn omgegaan in 2023. Onder financiering wordt verstaan het omgaan met financiële middelen (geld, leningen en beleggingen).

De regels die voor decentrale overheden voor het omgaan met financiële middelen gelden zijn vastgelegd in de wet Fido. Daarnaast zijn er lokale regels voor het omgaan met financiële middelen. Deze zijn vastgelegd in het Financieringsstatuut 2016.

Hieronder wordt eerst ingegaan op de externe (niet lokaal beïnvloedbare) ontwikkelingen. Vervolgens wordt aan de hand van diverse lokale omstandigheden en ontwikkelingen ingegaan op de actuele financieringssituatie per 31-12-2023.

Ontwikkelingen financiering

De belangrijkste externe ontwikkelingen waarmee we te maken hebben als decentrale overheid zijn de landelijke wetgeving en de ontwikkeling van de rente. Qua wetgeving zijn er geen wijzigingen geweest.  

Renteontwikkeling in 2023

Het hebben van een goed inzicht in de renteontwikkeling, helpt bij het maken en onderbouwen van keuzes bij het nemen van nieuwe financieringsbeslissingen.

Hieronder is de ontwikkeling van de rente van 2019 t/m 2023 grafisch weergegeven. De blauwe lijn geeft inzicht in de ontwikkeling van de korte rente (referentierente 3 maands), terwijl de rode lijn inzicht geeft in de ontwikkeling van de lange rente (referentierente 10 jaars):

Ontwikkeling lange rente en invloed op de financiële positie

In 2023 is de lange rente (10-jaars) gestegen van 2,25% begin 2023 naar 2,65% eind 2023. In 2023 zijn geen nieuwe langlopende lening afgesloten. De ontwikkeling van de lange rente was daarmee niet van invloed op de financiële positie.

Ontwikkeling korte rente en invloed op de financiële positie
De korte rente (referentie 3 maands Euribor) is in 2023 opgelopen van 1,22% begin 2023 naar 3,91% eind 2023. Omdat in 2023 voortdurend sprake was van een financieringsoverschot, was sprake van oplopende renteopbrengsten op het saldo in de schatkist bij het Rijk (zie overzicht renteresultaat 2023).

Gevolgen van  de renteontwikkeling voor de bedrijfsvoering van de gemeente Best
Er is rekening gehouden met de actuele renteontwikkelingen en de actuele financieringspositie. Op basis daarvan is ervoor gekozen om de middelen die tijdelijk niet nodig waren, zo kort mogelijk vast te zetten. Door deze keuze, zijn achteraf bezien renteopbrengsten geoptimaliseerd.  

Renteresultaat

Onderstaande tabel geeft inzicht in het renteresultaat:

Overzicht verstrekte en opgenomen leningen per 31-12-2023

Het overzicht verstrekte en opgenomen leningen kan worden onderverdeeld in 3 hoofdrubrieken:
A. Verstrekte leningen
Het betreft:

• leningen in het kader van de publieke taak, boekwaarde per 31-12-2023 € 0,52 miljoen;
• startersleningen, boekwaarde per 1-1-2023 € 1,82 miljoen;
• Zonnepanelen "De Groene Zone 1", boekwaarde per 1-1-2023 € 1,81 miljoen;

B1. Financiële middelen met een korte rentevastperiode: ≤ 1 jaar:  

• Per 31-12-2023 was er een financieringsoverschot in de schatkist van € 22,0 miljoen.
• Per 31 december 2023 waren er 2 deposito's uitgezet, totaal 15 miljoen (einde 2024).

B2. Financiële middelen met een lange rentevastperiode: > 1 jaar:

• Per 31 december 2023 was er 1 deposito uitgezet, totaal 5 miljoen (einde 2025).

C. Opgenomen leningen

• Per 8 maart 2022 zijn 2 lineaire langlopende geldleningen aangetrokken totaal € 20 miljoen. De boekwaarde per 31-12-2023 was € 18,8 miljoen.

Risicobeheersing financieringen

Risico’s zijn beheerst door:

• te beslissen op basis van een actuele liquiditeitsprognose;
• het hanteren van een actuele rentevisie;
• te toetsen aan de kasgeldlimiet, ter beheersing van renterisico's op korte schulden;
• te toetsen aan de renterisiconorm, ter beheersing van renterisico's op lange schulden;
• het opvragen van meerdere offertes.

Liquiditeitsontwikkeling en financieringsresultaat

Via een liquiditeitsprognose zijn inkomende en uitgaande geldstromen in de tijd uitgezet.  Met behulp van dit inzicht in het verloop van de geldstromen en de actuele renteverwachtingen, is er in 2023 voor gekozen om het saldo tijdelijk overtollige middelen direct opvraagbaar beschikbaar te houden.  tegen een rentevergoeding op basis van het 'overnight' tarief, per 31 december 2023 was de rentevergoeding ongeveer 4%.

Renterisicobeheersing voor de korte termijn: de kasgeldlimiet

De kasgeldlimiet stelt een wettelijke limiet aan het bedrag dat een gemeente aan leningen met een kortlopende rente (< 1 jaar) mag hebben. In 2023 is binnen de kasgeldlimiet gebleven.

Renterisicobeheersing voor de lange termijn: de renterisiconorm

De renterisiconorm is een wettelijke limiet ter beheersing van risico's op leningen met een rentevastperiode van langer dan 1 jaar. In 2023 is binnen de renterisiconorm gebleven.

Koersrisicobeheersing

Koersrisico’s zijn uitgesloten door alleen transacties te verrichten waarbij de oorspronkelijke inleg gegarandeerd is. Transacties zijn uitsluitend verricht in de valuta Euro (€).

Kredietrisicobeheersing

Tijdelijk overtollige financieringsmiddelen zijn in 2023 belegd in 's-Rijks schatkist. Hierdoor was er geen risico op het verlies van financieringsmiddelen.