Dit taakveld gaat over de ruimtelijke ontwikkeling van Best als onderdeel van de regio. Dit houdt vooral in het zo goed mogelijk inrichten en gebruiken van beschikbare ruimte van een gebied. In dit taakveld gaat het over het gehele gemeentelijke grondgebied. We proberen er een prettige, gezonde, veilige en duurzame woon-, werk- en recreatieve omgeving van te maken . We hebben het dan over de omgevingsvisie en omgevingsplannen, beleidsontwikkeling en uitvoeringsprojecten als het gaat om volkshuisvesting, natuur en landschap en de verandering van het landelijk gebied, ontwikkelen van het stationsgebied, projecten met bouwgrondexploitaties (zie ook de risicoparagraaf) en ruimtelijke initiatieven van derden. Ook de vergunningverlening met toezicht en handhaving maakt hiervan onderdeel uit.
Binnen dit taakveld werken we ook in regionaal verband, met name binnen Stedelijk Gebied Eindhoven (SGE), Metropool Regio Eindhoven (MRE), de 'beweging' Van Gogh Nationaal Park en Stichting Landschap Het Groene Woud.
Omgevingswet, vergunningverlening en toezicht en handhaving
De Omgevingswet geldt vanaf 1 januari 2024. Deze wet is bedoeld om uiteindelijk de ruimtelijke procedures makkelijker te maken voor inwoners en ondernemers. Tegelijkertijd met de Omgevingswet geldt ook de Wet Kwaliteitsborging bouw (Wkb). De doelen van deze wet gaan over een betere positie van de bouwconsument en een betere bouwkwaliteit.
In 2023 vulden we de Omgevingsvisie aan met een paragraaf over kostenverhaal en financiële bijdragen. Ook stelden we we een Leidraad wijzigen Omgevingsplan op en werkten we aan een casco voor het gebiedsdekkende Omgevingsplan. Het Omgevingsplan vervangt uiteindelijk de bestemmingsplannen én delen van verordeningen en beleid die over de fysieke leefomgeving gaat. Het opstellen van het Omgevingsplan gaat meerdere jaren duren en moet klaar zijn voor 2032.
De start van zowel de Omgevingswet als de Wkb hebben invloed op het 'vergunningenpakket', de inzet van toezicht en handhaving en de legesinkomsten. In 2023 zetten we daarom in op monitoring en evaluatie, om zo goed en tijdig mogelijk te kunnen bijsturen en deze cijfers aan te leveren voor de evaluatie van het Rijk. Ook de kwaliteit van dienstverlening houden we daarbij in de gaten.
Wonen en volkshuisvesting
Best heeft de ambitie om een comfortabele en inclusieve woongemeente te zijn. Iedereen moet mee kunnen doen. De komende jaren staan daarvoor in het teken van de realisatie van forse woningbouw. Naast de grote bouwlocaties Aarlesche Erven, Steegsche Velden, De Boomgaard en Spoorweglaan zetten we volop in op een transformatie van de stationsomgeving (een locatie met 600 appartementen). Zo spant Best zich in om in 20 jaar tijd tot 2040 4.100 woningen te bouwen. Dit volgt uit het Verstedelijkingsakkoord SGE (2022), het afsprakenkader wonen SGE (2022) en de Regionale Woondeal Zuidoost-Brabant (2023). In de Regionale Woondeal Zuidoost-brabant (2023) is door Rijk, provincie, gemeenten en corporaties afgesproken dat tenminste 30% van de nieuwbouw als sociale huurwoningen gerealiseerd worden. En dat ten minste tweederde van de nieuwbouw in het betaalbare segment moet vallen. Wat hoort dan tot betaalbaar? sociale huurwoningen, middenhuurwoningen met een huurprijs < € 1123,13 en koopwoningen met een VON <€ 390.000 (prijspeil 2024). De woningbouwopgave bestaat uit een opgave om te voorzien in de lokale woningbehoefte, maar draagt ook bij aan de woningvraag vanwege de sterk groeiende economie in de Brainportregio. De harde plancapaciteit (vastgestelde plannen op basis waarvan de gemeente omgevingsvergunningen kan verlenen voor het bouwen van woningen) bevindt zich met name in Aarlesche Erven en Steegsche Velden. Deze zachte plannen bevinden zich in verschillende stadia van de voorbereiding. Eind 2023 is voor een aantal plannen nog een bestemmingsplan in procedure gebracht.
In 2023 startten we met een verkenning naar de mogelijkheden om de "rafelranden" rond Aarlesche Erven en Steegsche Velden te ontwikkelen. Dit, als eindplaatje van de bebouwde kom met een planologisch gezien "zachte" overgang naar het buitengebied (met perspectief 2050). In eerst instantie gaat het om versterking van natuur en landschap. Daarna om het toevoegen van woningen. Hiervoor wordt op basis van de Omgevingsvisie een Gebiedsgericht programma buitengebied opgesteld. De ontwikkeling van dit gebied vraagt om een zorgvuldige afweging en regionale afstemming.
Daarnaast startten we in 2023 met de ontwikkeling van de stedenbouwkundige visie op het Dorpsplein en omgeving.
Beleid en instrumenten
In 2023 werkten we aan de actualisering van het woonbeleid. Eind 2023 kon het concept Volkshuisvestingsprogramma bekeken worden. Het volkshuis-vestingsprogramma heeft vier hoofdthema's: voldoende en betaalbare woningen, leefbare en gezonde wijken, duurzame woning en woonomgeving en zorgzame samenleving. In het Volkshuisvestingsprogramma is aandacht voor verschillende doel- en aandachtsgroepen, waarbij de instrumenten om jongeren en met name ouderen te faciliteren in passende woonoplossingen, in een zorgzame omgeving met passende zorg. In het volkshuisvestingsprogramma staat een uitvoeringsprogramma.
In 2023 legden we een bestemmingsplan ''wonen en kamerverhuur' ter inzage. Di t paraplubestemmingsplan draagt bij aan de uniformiteit in de gebruiksmogelijkheden van woningen en het tegengaan van ongewenste ontwikkelingen.
De gemeente maakt met de corporaties prestatieafspraken over hun bijdrage aan de realisatie van het gemeentelijk woonbeleid. Omdat het Volkshuisvestingsprogramma in 2023 nog niet klaar was zijn er nog geen nieuwe meerjarenprestatieafspraken gemaakt.
Wijkversterking Wilhelminadorp en Kantonnier
We zijn bezig met de wijkversterkingsaanpak van Wilhelminadorp en Kantonnier samen met ons inwoners, organisaties en ondernemers. We vinden inwonersparticipatie heel belangrijk in dit project. Het doel is om meer vertrouwen in elkaar te krijgen. Het integrale wijkteam zetten we als een van de middelen in en de bekendheid van het wijkteam neemt steeds meer toe. Ook de bereidheid om meldingen te doen en de weerbaarheid onder de buurtbewoners neemt veel toe. Kleine en grotere ideeën of plannen stemmen we samen met de inwoners of ondernemers af of pakken we gelijk op. Het verder vorm geven van het participatieproces als het gaat om de gebiedsvisie vraagt in 2023 extra inzet en middelen. De financiering van het Rijk voor de wijkversterking verviel eind 2022. We gaan door met verfijning van de inzet van het wijkteam, de social media campagnes en de overige bestaande communicatiemiddelen. Daarnaast organiseren wij regelmatig een bijeenkomst of werksessie met inwoners, organisaties en ondernemers.
Buitengebied
De uitvoering van de Structuurvisie buitengebied (2016) vertalen we in het Gebiedsgericht programma buitengebied. Met ingang van 2023 werken we met een programmatische aanpak van uitvoeringsprojecten. De nadruk lag op de recreatief-landschappelijke gebiedsontwikkeling in De Vleut (in samenspraak met Bewonersoverleg Best Oost en Stichting Gastvrij De Vleut) en de vastgestelde aanpak met integraal beheer van het natuurgebied Nieuwe Heide en Oud Meer (in samenwerking met gemeente Son en Breugel). Verder zijn kleinere projecten uitgevoerd.
Na een uitgebreid traject, stelde de raad het bestemmingsplan Buitengebied in 2022 vast. In 2023 is een aanvullend herstelbesluit voor dit plan genomen. Daarnaast zijn er nog diverse beroepen ingediend. De beroepsprocedure bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State loopt nog. Hiervoor zal de komende jaren nog inzet nodig zijn om te komen tot een onherroepelijk bestemmingsplan. Bij toegekende beroepen dient de gemeenteraad herstelbesluiten te nemen. In 2023 zijn diverse ruimtelijke procedures doorlopen voor particuliere initiatieven in het buitengebied.
Capaciteit en monitoring
Om de uitdagingen die de woningbouwopgave met zich meebrengt aan te kunnen, breidden we in 2023 met één fulltime medewerker op projecten uit. Bij Ruimtelijk beleid is de extra inzet met het oog op de invoering van de Omgevingswet van tijdelijke aard.